پیشگویی خارقالعاده ژول ورن درباره زمین
تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۱۰۴۴۷
منطقه گذار نام لایه مرزی جداکننده گوشته بالایی زمین از گوشته پایینی آن است و در عمق ۴۱۰ تا ۶۶۰ کیلومتری زمین قرار دارد. فشار بسیار زیاد تا ۲۳ هزار بار (bar) در منطقه گذار باعث میشود که ماده معدنی سبز زیتونی الیوین که حدود ۷۰ درصد گوشته بالایی زمین را تشکیل میدهد و پریدوت (زبرجد) نیز نامیده میشود، ساختار کریستالی آن را تغییر دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در مرز بالایی منطقه گذار، در عمق حدود ۴۱۰ کیلومتری به وادسلِییت (Wadsleyite) متراکمتر تبدیل میشود و در فاصله ۵۲۰ کیلومتری به رینگوودیت(ringwoodite) که از آن هم متراکمتر است، تبدیل میشود.
دکتر فرانک برِنکِر از محققان مؤسسه علوم زمین در دانشگاه گوته در فرانکفورت آلمان در این زمینه گفت: این دگرگونیهای معدنی بهشدت مانع حرکت سنگ در گوشته زمین می شود؛ مثلاً ستونهای گوشته، ستونهای سنگ داغ که از عمق گوشته بالا میآیند، گاهی مستقیم در زیر ناحیه انتقال متوقف میشوند. حرکت جرم در جهت مخالف نیز متوقف میشود.
به گفته این محقق، صفحات فرورانش اغلب در شکستن کل منطقه گذار مشکل دارند بنابراین، یک قبرستان کامل از چنین صفحاتی در این منطقه در زیر اروپا وجود دارد.
تاکنون معلوم نبود که مکیدن مواد به داخل منطقه گذار چه اثرات بلندمدتی بر ترکیب ژئوشیمیایی آن دارد و آیا آب بیشتری در آنجا وجود دارد یا خیر.
برنکر توضیح داد: دالهای فرورانش نیز مواد رسوبی اعماق دریا را به داخل زمین برمیگردانند. این رسوبات میتوانند مقدار زیادی آب و دیاکسیدکربن را در خود نگه دارند اما تاکنون مشخص نبود که چه مقدار از این رسوبات به شکل مواد معدنی و کربناتهای آبدار و پایدارتر وارد منطقه گذار میشود و بنابراین مشخص نیست که آیا واقعاً مقدار زیادی آب در آنجا ذخیره میشود یا خیر.
وی افزود: شرایط حاکم قطعاً برای این امر مساعد خواهد بود. مواد معدنی متراکم وادسلییت و رینگوودیت (بر خلاف اُلیوین در اعماق کمتر) میتوانند مقدار زیادی آب را ذخیره کنند؛ در واقع آبی که ذخیره میکنند اینقدر زیاد است که منطقه گذار از نظر تئوری قادر به جذب شش برابر مقدار آب اقیانوسهای ما است.
این محقق یادآور شد: میدانستیم که لایه مرزی ظرفیت بسیار زیادی برای ذخیره آب دارد اما، نمیدانستیم که آیا واقعاً این مقدار آب را ذخیره کرده است یا خیر.
تیم پژوهشی، برای یافتن پاسخ، یک الماس از بوتسوانا، آفریقا را تجزیهوتحلیل کردند. این ماده در عمق ۶۶۰ کیلومتری، درست در حد فاصل بین منطقه گذار و گوشته پایین، جایی که رینگوودیت ماده معدنی غالب است، تشکیل شده است.
الماسهای این منطقه بسیار نادر هستند و یک درصد از الماسها را تشکیل میدهند. تجزیهوتحلیلها حاکی از این است که این سنگ حاوی اجزای متعدد رینگوودیت است که حاوی آب زیادی است.
علاوه بر این، گروه پژوهشی توانست ترکیب شیمیایی سنگ را تعیین کند. این ترکیب تقریباً مشابه تمام قطعات سنگ گوشتهای بود که در بازالتها در همهجای دنیا یافت میشود.
این پژوهش نشان داد که الماس به طور حتم از یک قطعه معمولی از گوشته زمین ایجاد شده است.
برنکر در این باره گفت: در این پژوهش نشان دادیم که منطقه گذار یک اسفنج خشک نیست، بلکه مقدار چشمگیری آب را در خود جای میدهد. این موضوع ما را یک قدم به ایده ژول ورن درباره وجود اقیانوس در داخل زمین نزدیکتر میکند.
وی ادامه داد: تفاوت در این است که هیچ اقیانوسی در آن پایین وجود ندارد، بلکه سنگهای آبداری وجود دارد که نه مرطوب هستند و نه از آنها آب میچکد.
رینگوودیت آبدار اولین بار در سال ۲۰۱۴ در یک الماس در منطقه گذار یافت شد. برنکر نیز در آن مطالعه شرکت داشت. با این حال، تعیین ترکیب شیمیایی دقیق سنگ به دلیل کوچکبودن آن ممکن نبود بنابراین مشخص نبود که اولین پژوهش تا چه حد مسایل را درباره گوشته روشن میکند، زیرا ممکن بود محتوای آب آن الماس ناشی از یک محیط شیمیایی ناآشنا باشد.
در مقابل، اجزای موجود در الماس ۱/۵ سانتیمتری بوتسوانا که تیم پژوهشی آن را بررسی کردند به اندازهای بزرگ بود که توانستند ترکیب شیمیایی دقیق آن را تعیین کنند و این تأیید نهایی نتایج اولیه بهدستآمده در سال ۲۰۱۴ بود.
میزان زیاد آب در منطقه گذار، پیامدهای گستردهای برای وضعیت دینامیکی داخل زمین دارد. میتوان نتیجه آن را مشاهده کرد؛ مثلاً در ستونهای داغ گوشته که از پایین میآیند و در منطقه گذار گیر میکنند. در آنجا، آنها منطقه گذار پر از آب را گرم میکنند که به نوبه خود منجر به تشکیل ستونهای کوچکتر گوشته جدید میشود که آب ذخیرهشده در منطقه گذار را جذب میکند.
اگر این ستونهای کوچکتر گوشته که پر از آب هستند، بیشتر به سمت بالا حرکت و از مرز گوشته بالایی عبور کنند، این اتفاقات رخ میدهد: آب موجود در ستونهای گوشته آزاد میشود و نقطه ذوب مواد در حال پیدایش را میکاهد. در نتیجه، ستونهای گوشته بلافاصله ذوب میشوند؛ در صورتی که معمولاً قبل از رسیدن به سطح این اتفاق روی میدهد. در نتیجه، تودههای سنگی در این قسمت از گوشته زمین دیگر به طور کلی سخت نیستند و این به حرکت تودهها پویایی بیشتری میبخشد. منطقه گذار که به عنوان مانعی برای پویایی در آنجا عمل میکند، ناگهان به محرک گردش جهانی مواد تبدیل میشود.
۵۸۵۸
کد خبر 1679221منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: اقیانوس شناسی زمین منطقه گذار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۱۰۴۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سلطان سلجوقی چگونه در طرشت زمینگیر شد؟ | طغرل در تپه سیف ناکام ماند
همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: تپه سیف که با گذشت زمان بارها تغییر نام داده و امروز هیچ اثری از آن باقی نمانده به حد فاصل خیابان فرزانه فعلی تا میدان آزادی گفته می شد و آنطور که قدیمی ها نقل می کنند این اراضی وسیع را یک تپه پوشش داده بود. محمدباقر حسینمردی، یکی از قدیمی ترین اهالی طرشت که به طایفه حسینمردیها تعلق دارد، می گوید: «وجود تپه سیف در منطقه درشت قدیم این خاصیت را داشت که وقتی سیل میآمد از دو طرف تپه جاری می شد و روستای طرشت را ویران نمی کرد. احتمالا به همین دلیل اسم تپه را سیف گذاشتند چون همچون شمشیر جریان آب را می شکافت و به دو بخش تقسیم می کرد.»
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
تپه مشهور محله طرشت تا اواخر دهه ۴۰ پابرجا بود اما از ابتدای دهه ۵۰ که ساختوسازها در پایتخت سرعت گرفت جای خودش را به خانه ها و آپارتمان های مسکونی داد و امروز هیچ نشانی از آن باقی نمانده است. تپه سیف برای اهالی طرشت و در مقیاسی بزرگ تر برای تهراننشینها، اهمیت تاریخی هم دارد، چراکه در یک برهه تاریخی اقامتگاه موقت طغرل سلجوقی، بنیانگذار سلسله سلجوقیان، هم بوده است.
حسینمردی با نقل روایتی در این باره می گوید: «طبق روایتی که نسل به نسل منتقل شده و در کتاب «مشایخ فقه و حدیث در جماران، کلین و درشت»، تالیف عزیزالله عطاردی، به آن اشاره شده، طغرل با شرط ادامه پرداخت مالیات از طرف سرزمین های شرقی، دختر خلیفه بغداد را به عقد خودش درمیآورد. بعد از این ماجرا راهی ری می شود تا مقدمات مراسم ازدواج را مهیا کند و بین راه در منطقه درشت یا طرشت امروزی، به قول معروف اردو می زند. تپه سیف در آن روزگار موقعیت توچال امروزی را داشته و در بلندی بوده و طغرل در تپه سیف به ری احاطه داشته است. طغرل در انتظار رسیدن همسرش به درشت بود، اما همان شب به خواب ابدی رفت و همان جا درگذشت.»
درباره تپه سیف روایت های تاریخی مختلفی نقل می شود که برخی از آنها شفاهی است و نسخه مکتوب ندارد. قدیمی های طرشت نقل می کنند که ناصرالدین شاه وقتی به ولیعهدی رسیده به طرشت آمده و از بالای تپه سیف به این قریه خوش و آب هوا نگاه کرده است. بعد هم نام این منطقه سرسبز را از همراهانش پرسوجو کرده و بعد از این ماجرا چند بار دیگر به روستای ییلاقی درشت رفته تا در باغ های وسیع این منطقه ییلاقی اتراق کند.
کد خبر 846638 برچسبها تهران قدیم همشهری محله تهران